Хийдийн дэргэд “Хүслийн хар уул” байх
бөгөөд дээш өгсөх хоёр замтай, түр амрах хоёр буудалтай. Уулын бэлээс 100-гаад
метр өгсөж нэг жижигхэн сүмд очно. Энэ нь эмэгтэйчүүд хүүхэд, настнуудын хүрэх
цэг бөгөөд тус хайрханд зориулсан зан үйлээ энд хийнэ. Эрэгтэйчүүд нь дээшээ
өгсөж тахилгатай оргилд гарч, оройд байх овоог тойрч мөргөн, гуйх зүйлээ хүсэж
шивнэнэ. Энэхүү уулыг говийнхон эртнээс нааш тахиж ирсэн бөгөөд Хан Баянзүрх
хэмээх албан ёсны нэртэй. Нутгийнхан Хүслийн уул, Хар уул, Шарилын уул гэх мэтээр
нэрлэж ирсэн. Уулын оройд байх овоо нь эрт цагт онголон дархалж аравнайлсан
сүншиг, ганжир, хадаг, хийморийн дарцаг зэргээр чимэглэгдсэн байдаг. 1930 оноос
өмнө овооны орой нь Хан хүний өмсдөг малгайтай ижил эрдэнийн чулуун чимэг бүхий
титэм бүхий ганжиртай байжээ. Хан гэдэг нь тус ууланд олгосон цол бөгөөд
Монгол оронд Хан, Богд, Гүн, Бээл, Бээс, Зайсан гэх мэт цолонд өргөмжлөгдсөн
120 орчим уул бий хэмээн судлаачид үздэг. Хамрын хийдээс зүүн хойш 2 километрт
эрт үед лам нар сууж бясалгал үйлдэж байсан олон агуйнууд байдаг. Мөн эхийн
умай хад, өвчин гэм арилгагч хад гэх мэтчилэн шүтэж биширдэг хаднууд бий.
Хамрын хийдээс 1.5 километр зайд хойноос урагш 2 га талбай хамарсан Луутын цав
хэмээх газар байдаг ба энэ нь улаан, шар, хөх шавар дов толгод бүхий цав юм.
Эндээс Иогундант хэмээх өвсөн тэжээлт аварга үлэг гүрвэлийн ясыг судлаачид
олжээ. Мөн өөр бусад төрлийн үлэг гүрвэлийн чулуужсан яс, дун хясаа зэрэг
тэнгисийн амьтадын болон ургамлын үлдэгдэл элбэг байдаг.
No comments:
Post a Comment